Eiwitvergiftiging

Een eiwitrijk dieet is een gezondheidsprobleem voor mensen die lijden aan een nierziekte. De voornaamste zorg is dat een hoge eiwitinname verdere nierschade kan bevorderen die kan leiden tot eiwittoxiciteit. De fysiologische veranderingen die het gevolg zijn van een verhoogde eiwitinname, zoals een verhoogde glomerulaire druk en hyperfiltratie, belasten de toch al beschadigde nieren nog meer. Deze belasting kan ertoe leiden dat eiwitten onvoldoende worden gemetaboliseerd en vervolgens toxiciteit veroorzaken. Een eiwitrijk dieet kan leiden tot complicaties voor mensen met nieraandoeningen en is in verband gebracht met verdere progressie van de ziekte. In de bekende Nurse’s Health Study werd een verband gevonden tussen het verlies van de nierfunctie en een verhoogde inname van dierlijke eiwitten via de voeding bij patiënten bij wie reeds een nierziekte was vastgesteld. Dit verband suggereert dat een totale eiwitinname die de aanbevelingen overschrijdt, de nierziekte kan versnellen en kan leiden tot het risico van eiwitvergiftiging bij een ziek individu. Om deze reden is eiwitbeperking een gebruikelijke behandeling voor patiënten met nierziekte waarbij proteïnurie aanwezig is. Van patiënten met een eiwitbeperking is aangetoond dat hun nierziekten langzamer voortschrijden.

Er zijn echter verschillende studies die geen bewijs hebben gevonden voor eiwittoxiciteit als gevolg van een hoge eiwitinname op de nierfunctie bij gezonde mensen. Diëten die regelmatig de aanbevelingen voor eiwitinname overschrijden, blijken te leiden tot een verhoogde glomerulaire filtratiesnelheid in de nieren en hebben ook een effect op de hormoonsystemen in het lichaam. Het is bekend dat deze fysiologische effecten schadelijk zijn voor mensen met nieraandoeningen, maar uit onderzoek is niet gebleken dat deze reacties schadelijk zijn voor mensen die gezond zijn en voldoende nieractiviteit vertonen. Bij mensen met een gezonde nierfunctie werken de nieren voortdurend om de bijproducten van het eiwitmetabolisme uit te scheiden, waardoor wordt voorkomen dat eiwittoxiciteit optreedt. Als reactie op een verhoogde eiwitconsumptie handhaven de nieren de homeostase in het lichaam door meer ureum te produceren en dit vervolgens uit te scheiden. Hoewel sommigen hebben gesuggereerd dat deze toename van de afvalproductie en -uitscheiding de nieren zwaarder belasten, heeft ander onderzoek dit niet aangetoond. Momenteel zijn er aanwijzingen dat veranderingen in de nierfunctie die optreden als reactie op een verhoogde eiwitinname deel uitmaken van het normale aanpassingssysteem dat door het lichaam wordt gebruikt om de homeostase te handhaven. Bij een gezond individu met goed functionerende nieren is er geen reden tot bezorgdheid dat een verhoogde eiwitinname via de voeding zal leiden tot eiwittoxiciteit en een verminderde nierfunctie.